این آماری است که چندی پیش از سوی معاون قضائی رئیس کل دادگستری استان تهران ارائه شد. در کشور از هر 5 ازدواج یکی بهدلیل سست بودن پایههای اخلاقی و معرفتی منجر به طلاق میشود. این هم آمار دیگری در این زمینه است که مسئول دیگری ارائه داده است. این آمار معنایش این است که 20 تا 25 درصد ازدواجها در کشور ما عاقبتی جز جدایی ندارند.
با وجود تمام اختلافها در آمار ارائه شده از سوی مسئولان مختلف، کسی منکر رشد روزافزون طلاق در سالهای اخیر نیست.
جدیدترین آمارهای ثبت ازدواج و طلاق در استان تهران حاکی از آن است که در 7 ماهه نخست سالجاری، تعداد ازدواجها با رشدی 1/5 درصدی از 71 هزار و 420 به 75 هزار و 29 فقره رسیده است.
این درحالیاست که رقم طلاق در همین مدت با ثبت عدد 15 هزار و750 فقره، رشد نگرانکننده 6/9 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان میدهد.
آمارهایی از این دست است که مسئولان را باید به فکر بیندازد.
چنانکه مسئولان اداره کل سلامت شهرداری تهران را بر آن داشته تا به فکر برگزاری یک دوره آموزشی سلامت خانواده برای زوجهای جوان باشند.
پرداخت وام ازدواج به زوجهای تهرانی از امسال مجددا در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته است.
اما این بار دریافت این وام یک شرط اساسی دارد: شرکت در یک دوره آموزشی 10 ساعته.دکتر تقیزاده، مدیر اداره سلامت در این زمینه به همشهری میگوید: این درست که ما وظیفه داریم مشکلات اقتصادی جوانان را به طریقی حل کنیم و از این راه، شرایط ازدواج را برای آنها تسهیل کنیم، اما از سوی دیگر ما شاهد آمار بالای طلاق در میان جوانان هستیم.
وی با اشاره به آمار 8/21 درصدی طلاق در تهران، ادامه میدهد: اگر قرار باشد ما بدون ضابطه و بدون آموزشهای لازم شرایط ازدواج را برای جوانان تسهیل کنیم، بیشک به صورت غیرمستقیم به بالا بردن آمار طلاق هم کمک کردهایم.
به گفته او، این اعتقاد باعث شده تا مسئولان اداره کل سلامت، اعطای وام ازدواج شهرداری را همچون فرصتی طلایی تلقی کنند و از آن در اجرای سیاستهای خود مبنی بر آموزشهای ضروری پیش از ازدواج بهره برند.
آموزش مختصر و مفید
«اگر ما اصلا وام نخواهیم باید چه کسی را ببینیم؟ دردسر پیدا کردن ضامن و هزار جور بالا و پایین رفتن دیگر کم بود که حالا برای یک میلیون تومان که یک دهم پول پیش خانه هم نمیشود باید2روز از کار و زندگی بیفتیم و سر کلاس بنشینیم؟» این نظر برخی از کسانی است که هنگام مراجعه به معاونت اجتماعی شهرداری منطقهشان از شرایط جدید اعطای تسهیلات آگاه میشوند.
بر پایه دستورالعملهای جدید، اعطای وام به زوجین منوط به ارائه گواهینامه شرکت در دوره 10ساعته «سلامت خانواده» است.
اما با وجود این پیشداوریها، بهنظر میرسد شرکتکنندگان در این دوره آموزشی نظر دیگری دارند: بسیاری از کسانی که ابتدا تمایلی برای شرکت در این دوره نداشتند، پس از شرکت در کلاس نظرشان به کلی تغییر کرد و حتی نسبت به شرکت در دیگر دورههای آموزشی با این محورهای بحث، ابراز تمایل میکردند.
این را دکتر روشنک خدابخشی از مدرسین دوره سلامت خانواده میگوید. این عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا با بیان اینکه بسیاری از زوجهای جوان بهخصوص در 5 سال اول زندگی، دگرشناسی کمی دارند و به همین دلیل دچار اختلاف و سوءتعبیرهای فراوان میشوند، ادامه میدهد: در این دوران اگر زوجهای جوان آشنایی و بینش کافی نسبت به تفاوتهای زن و مرد، روشهای حل مسئله و مذاکره، روشهای تصمیمگیری و قاطعیت و مواردی از این دست داشته باشند خیلی زودتر به تفاهمی که لازمه یک زندگی مشترک است میرسند.
مواردی که دکتر خدابخشی به آن اشاره میکند در تهیه سرفصلهای آموزشی این دوره کوتاهمدت مد نظر بوده است؛ سرفصلهایی که از پشتوانه تحقیقاتی چندماهه بهره میبرند.
«رایزنیهای ما با دادگاه خانواده و دیگر نهادهای فعال در این زمینه و همچنین جمعآوری اطلاعات به مدت 3ماه ما را به این جمعبندی رساند که بیشترین طلاقها در تهران به یکی از دلایل اعتیاد، عدم تمکین، عدم درک متقابل، دخالتهای بیجای اطرافیان و همچنین مسائل زناشویی و سلامت جنسی مربوط است.»
دکتر تقیزاده با بیان این مطلب ادامه میدهد: ما در تهیه سرفصلهای آموزشی سعی کردهایم تا این موارد در یک دوره کوتاه و فشرده لحاظ شوند و در نهایت تفاوتهای زن و مرد، مهارتهای برقراری ارتباط و درک متقابل، مهارتهای مقابله با اختلاف سلیقهها و دیدگاهها، ارتباط جنسی سالم و مهارت برخورد با دخالتهای دیگران بهعنوان سرفصلهای این دوره آموزشی انتخاب شده است.
دورهای که جمعیت هدف آن تا پایان سالجاری حدود 12 هزار نفر در نظر گرفته شدهاند و با همکاری NGOهای فعال در این زمینه برگزار میشوند.
اما آیا یک دوره آموزشی 10 ساعته تداوم یک ازدواج را تضمین میکند؟ رئیس اداره کل سلامت این سؤال را اینگونه پاسخ میدهد: مسلما این طور نیست و این آموزش و حمایت باید بهخصوص در 5 سال اول زندگی تداوم داشته باشد.
وی با بیان اینکه تحقیقات نشان میدهد بیشترین آسیبپذیری ازدواجها در 5 ساله اول است، ادامه میدهد: شرکت در این دوره آموزشی، درگاه ورود به آموزشهای ماست و بعد از آن به صورت مستقیم (برگزاری کلاسهای آموزشی) و غیرمستقیم (چاپ کتاب، نشریه و CDهای آموزشی) در خدمت دوستان هستیم.
در هر حال امید میرود که برگزاری چنین دورههایی موجب افزایش رضایت از زندگی زناشویی در میان زوجهای ایرانی شود، رضایتی که به گفته دکتر خدابخشی، از مهمترین عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی و از جمله با اهمیتترین شاخصههای بهداشت روانی به شمار میرود.